Jakub Haufa skrzypce, kierownictwo artystyczne
Marcin Zdunik wiolonczela
Sinfonia Varsovia
Chór Prawosławnej Katedry Metropolitalnej p.w. św. Marii Magdaleny
ks. protodiakon Sergiusz Bowtruczuk przygotowanie chóru
Łukasz Strusiński prowadzenie
Śpiewy prawosławne
Piotr Czajkowski Legenda op. 54 (1889, wersja chóralna)
Anton Areński Wariacje na temat Czajkowskiego op. 35a na orkiestrę smyczkową (1894)
John Tavener The Protecting Veil na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową (1987)
Wacław z Szamotuł Modlitwa, gdy dziatki idą spać (ok. 1550–60)
W kościołach prawosławnych najważniejszym świętem, obok Paschy, jest uroczystość ku czci Opieki Przenajświętszej Bogurodzicy. Obchodzone 14 października na Białorusi, Ukrainie i w Rosji, a 28 października w Grecji, potocznie określane jest mianem Pokrow lub Pokrowa. Samo słowo pokrow/pokrowa oznacza opiekę, ale również welon, szal, chustę lub płaszcz, którym, zgodnie z przekazem z X wieku, Bogurodzica miała ochronić Konstantynopol przed najazdem saraceńskim. Ikona Pokrowy przedstawia Maryję rozściełającą ochronny szal nad ludzkością.
Podobnie, formę dźwiękowych ikon ma utwór The Protecting Veil (tytuł jest angielskim odpowiednikiem słowa pokrow) na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową sir Johna Tavenera (1944–2013). Każda z ośmiu części tego kontemplacyjnego i ekstatycznego zarazem utworu odpowiada ważnemu wydarzeniu z życia Maryi i poświęconej mu ikonie: części skrajne – świętu Pokrow, pozostałe odpowiednio – narodzinom Maryi i jej zwiastowaniu, wcieleniu, śmierci na krzyżu i zmartwychwstaniu Chrystusa oraz zaśnięciu Maryi. Część piąta na wiolonczelę solo jest lamentem matki pod krzyżem. W roku 1977 Tavener przeszedł na prawosławie, a nowe wyznanie stało się dominującą inspiracją dla jego twórczości. Kompozytor był jednym z najznakomitszych przedstawicieli nurtu muzyki sakralnej w XX wieku, stawianym w jednym szeregu z twórcami takimi jak Henryk Mikołaj Górecki czy Arvo Pärt. Dlatego skojarzenia The Protecting Veil z Symfonią Pieśni Żałosnych czy Fratres są jak najbardziej na miejscu.
Koncert rozpoczną prawosławne śpiewy maryjne oraz niezwykle popularny w latach 90. XIX wieku stylizowany utwór chóralny Legenda Piotra Czajkowskiego, przywołujący apokryficzną historię młodego Chrystusa-ogrodnika. Na melodii Legendy Anton Areński oparł zawarte w programie wieczoru wariacje na orkiestrę kameralną. Na zakończenie zabrzmi najpopularniejsza bodaj kompozycja mistrza polskiego renesansu – Wacława z Szamotuł. Pochodzi ona z połowy XVI wieku, tj. z czasów, gdy wieś Kamion (przyszły Kamionek) wymieniana była już jako część powiatu warszawskiego.
Łukasz Strusiński
